به گزارش «اخبار خودرو»،بازار خودروهای برقی در جهان به سرعت گسترش می‌یابد و تقریبا هر روز خبری در این زمینه از این‌سو و آن‌سوی جهان به گوش می‌رسد. در تازه‌ترین نمونه، شرکت‌های چینی برای کسب سهمی از بازار خودروهای برقی در اروپا با شرکت‌های آمریکایی و آلمانی وارد رقابت شده‌اند، این در حالی است که ایران هنوز در مورد تولید یا واردات خودروهای برقی سیاست مشخصی ندارد. در این میان، برخی معتقدند واردات خودرو، حتی خودروهای برقی به دلیل خروج ارز از کشور مشکل‌ساز است. این در حالی است که سیاست‌های وزارت صمت، دستکم در یک سند سیاستی که تازه منتشر شده، بر واردات خودروهای برقی استوار است.
خودروهای برقی حالا دیگر آینده صنعت خودرو نیستند، بلکه مدت‌هاست رقابت در این زمینه کلید خورده است. چند روز پیش اعلام شد شرکت خودروسازی XPeng (یک شرکت خودروسازی برقی چینی که از تاسیس آن کمتر از 7 سال می گذرد) اولین محموله خودروهای سدان خود را به نروژ ارسال کرد. این اقدام گام بسیار مهمی در گسترش بازار این خودروساز ورای مرزهای چین است.
چین روی دست آمریکا بلند شد
نروژ یکی از اصلی‌ترین بازارها برای فروش خودروهای برقی است و در سال ۲۰۲۰ میلادی، بیش‌از ۵۰درصد خودروهای فروخته‌شده در این کشور را خودروهای برقی تشکیل می‌دادند. درواقع از هر 10خودرو در نروژ، یک خودرو برقی است. اما این نخستین شرکت تولید خودرو برقی در چین نیست که به بازارهای جهانی هم نظر دارد. دیگر خودروساز برقیِ چین، NIO نیز پیش از این وارد بازار نروژ شده بود و البته، هر دو شرکت خودروسازی برقی چینی، حالا در بورس نیویورک هم حضور دارند.
این حرکت خودروسازان چینی، رقابت سختی بین خودروسازان برقی غیرچینی از جمله فولکس‌واگن آلمان و تسلای آمریکا به وجود می‌آورد. البته مرسدس‌بنز؛ دیگر خودروساز بزرگ اروپایی نیز اعلام کرده است برای عقب نماندن از قافله، میلیاردها یورو در زمینه تحقیق و توسعه برای تولید خودروهای برقی سرمایه‌گذاری خواهد کرد. جالب‌تر آنکه از عمر این شرکت‌ها که در زمینه تولید خودروهای برقی فعالیت دارند، در نهایت دو دهه می‌گذرد. به این ترتیب، رشد تصاعدی سرمایه‌گذاری، تحقیق‌وتوسعه و البته فروش در حوزه خودروهای برقی، بسیار شگفت‌آور به‌نظر می‌رسد و این یعنی رقابت حتی نفس‌گیرتر هم خواهد شد.
ایران از واردات خودرو برقی تا تولید خودرو برقی
در این میان ترکیه هم اعلام کرده به زودی از نخستین شاسی‌بلند برقی خود (با نام TOGG) رونمایی خواهد کرد اما سیاست‌های ایران که تا چند سال پیش بزرگ‌ترین خودروساز منطقه غرب آسیا بود، در این زمینه همچنان در هاله‌ای از ابهام است.
چند هفته پیش و قبل از پایان فعالیت دولت دوازدهم، یک سند سیاستی توسط وزارت صمت منتشر شد که وضعیت مطلوب حوزه خودرو را تا پایان سال 1404 به تصویر می‌کشید. بر اساس این سند، ایران باید در سال 1404 سالانه 50 هزار دستگاه خودرو برقی و هیبرید تولید کند. از طرفی، واردات خودرو نیز براساس این سند، سالانه 100 هزار دستگاه خودرو برقی و هیبرید تا آن زمان محدود خواهد بود و واردات خودروهای بنزینی، از دستور کار خارج می‌شود.
با این همه، واردات خودروهای برقی هنوز مخالفان جدی دارد. در اردیبهشت‌ماه سال 1399، مجلس شورای اسلامی طرحی با نام «ساماندهی صنعت خودرو» را به تصویب رساند که براساس ماده 4 آن، واردات خودروهای برقی و هیبرید تسهیل خواهد شد. این اما در حالی است که شورای نگهبان تاکنون سه‌مرتبه طرح‌هایی با مضمون واردات خودرو را به دلیل خروج ارز از کشور، رد کرده است.
از دیگر سو، حتی با فرض موفقیت در واردات این خودروها به کشور (که باتوجه به تغییر سیاست‌ها در وزارت صمت بعید به‌نظر می‌رسد)، همچنان مشکلات بر سر جای خود باقی خواهند بود. به‌عنوان‌مثال، هنوز زیرساختی برای تامین انرژی موردنیاز خودروهای برقی، ازجمله ایستگاه های شارژ و همچنین تعمیرگاه‌های تخصصی در کشور وجود ندارد. بنابراین، این طرح بیشتر به سنگی بزرگ برای نزدن شباهت خواهد داشت.
اما ظاهرا تولید خودرو برقی در ایران، با وجود مشکلات متعدد، در حال طی کردن مراحل خود است. در این مورد، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو به خبرنگار روزنامه«دنیای خودرو» گفت: «از دهه 1380 به این سو، قرار بود در ایران خودرو برقی ساخته شود و این موضوع تازگی ندارد. با این همه، به دلایل مختلف، تولید چنین خودرویی در ایران عملا کنار گذاشته شده و هر چند توانایی فنی برای تولید خودرو برقی وجود دارد اما مشکلات دیگری مانع تکمیل این فرآیند هستند.» مهدی دادفر ادامه داد: «شرکت سایپا پیش از این اعلام کرده بود تا سال 1401، یک خودرو برقی به بازار ارائه می‌دهد و حتی زمزمه‌هایی نیز در مورد قیمت این خودرو شنیده می‌شد. با این همه، بعید است تولید انبوه خودرو برقی در ایران به این زودی به سرانجام برسد.»
او افزود: «مهم‌ترین بخش در هزینه تولید خودروهای برقی، باتری این خودروهاست و اگر قطعات را با یکدیگر مقایسه کنیم، هزینه ساخت خودروهای برقی می‌تواند حتی ارزان‌تر هم باشد. با این همه، تامین قطعات و عناصر موردنیاز برای تولید باتری خودروهای برقی جزو فناوری‌های پیشرفته‌ای است که هزینه را بالا می‌برد.»
احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان نیز چندی پیش گفته بود زیرساخت تولید خودرو برقی فراهم نیست، برای تولید انبوه خودروهای برقی لازم است زیرساخت تولید این خودروها فراهم شود.
